Het vliegtuig van actiegroep We Gaan Ze Halen vloog zonder vluchtelingen terug naar Nederland. Was hun actie eigenlijk wel effectief, of uiteindelijk toch zinloos?
Ze waren woensdag nog op Lesbos om met vluchtelingen en vluchtelingenorganisaties te praten, maar donderdag gaan ook de actievoerders van We Gaan Ze Halen terug naar huis. De terugreis gaat met een ander vliegtuig dan ze hadden gehoopt: het doel om 189 vluchtelingen vanaf Lesbos met een door crowdfunding gefinancierd vliegtuig mee te nemen naar Nederland, werd niet bereikt. Onder de streep is er niets veranderd, en de 50.000 euro die het vliegtuig kostte ging in rook op. Is een actie als deze eigenlijk wel zinvol?
Woensdag is er bij het homomonument in Den Haag een slotmanifestatie. WGZH-voorman Rikko Voorberg en zijn collega’s zullen via videoverbinding de aanwezigen toespreken. Daar zal het niet gaan over de effectiviteit van de actie, want die staat volgens Voorberg buiten kijf, vertelt hij via de telefoon.
“Wat wij zinloos vinden is dat zowel de Griekse als de Nederlandse regering vijf jaar lang de tijd hebben gehad om op een humanere manier met vluchtelingen in Griekenland om te gaan, maar niks hebben gedaan. We hebben gezien hoe ze de hoop platslaan. Wij zeggen: die hoop is er wel, daardoor zie je mensen ook weer in beweging komen.” Volgens Voorberg is de organisatie er altijd eerlijk over geweest dat de kans dat 189 vluchtelingen mee terug zouden gaan, klein was. “We hebben nooit beweerd dat ons dat zou lukken. We wilden relocatie op de agenda zetten, en dat is wel gelukt. In Nederland stond het in alle kranten, en het is ook in het Griekse parlement besproken.”
De zin van politiek handelen ligt in het handelen zelf
“Ik zou de actie zeker niet als zinloos betitelen”, zegt filosoof Nanda Oudejans van de Universiteit van Amsterdam. Als argument haalt ze het werk van de Duitse filosoof Hannah Arendt (1906-1975) aan. “Arendt schreef veel over politiek handelen. De zin van politiek handelen is volgens haar niet gelegen in het op voorhand berekenen of je acties succes zullen hebben of zullen falen, nee: de zin van politiek handelen ligt in het handelen zelf. Daarmee laat je zien in welke wereld je graag zou willen leven. De uitkomsten van dit soort acties zijn altijd onverwacht, onvoorspelbaar en onvoorzien. Denk bijvoorbeeld aan de demonstraties tegen de Berlijnse Muur in de jaren tachtig: de demonstranten hadden nooit verwacht dat de muur zo snel zou vallen.”
Arendts visie houdt verband met het begrip ‘nataliteit’, oftewel opnieuw geboren worden, zegt Oudejans. “Daarmee bedoelde ze dat we elke dag opnieuw de kans hebben om een nieuw begin te maken, om een rechtvaardigere wereld te creëren. De zin van We Gaan Ze Halen ligt in het feit dat ze laten zien dat die andere wereld mogelijk is. Ze stellen een ander narratief voor, namelijk dat we een samenleving willen zijn waar vluchtelingen welkom zijn. Dat staat tegenover het huidige narratief van een restrictief migratiebeleid.”
Strijden voor recht en gerechtigheid
Volgens Voorberg is het vooral aan de mensen die de actie hebben gesteund om te bepalen of deze geslaagd is of niet. ”Voor mij is het belangrijk wat iemand als rabbijn Soetendorp zegt, wat Samuel Lee, de theoloog des Vaderlands zegt”. Voorberg verwijst naar de brief aan staatssecretaris Ankie Broekers-Knol die werd ondertekend door een aantal religieuze voorgangers. “Zij hebben nooit gezegd: wij steunen deze actie omdat er 189 mensen gered zullen worden. Ze vinden het zinnig, punt. Ze willen deel uitmaken van een beweging die strijdt voor recht en gerechtigheid.”
Bron: Trouw
Neo de Bono's Blog 