Moerwijk heeft een bloeiende kerk, maar verwacht geen drukbezochte vieringen op zondag. ‘Pionier’ Bettelies Westerbeek vertelt erover. ‘We zijn net één grote, enigszins disfunctionele familie.’
Groene lanen, rechte watertjes en keurige galerijflats sieren de buurt van de Marcuskerk in Moerwijk. In de jaren zeventig resideerden hier vooral witte ambtenaren. Maar hoe anders is het nu. De middenklasse is uitgeweken. In de goedkoopste sociale woningen van de stad, tussen beschimmelde, gehorige muren en rattenplagen, dromen bewoners van een nieuw, geordend leven. Het gaat om statushouders, bijstandsgerechtigden, ex-gedetineerden, en velen met andere moeilijke dossiers. Aangezien de meeste leden van de Marcuskerk niet meer in de wijk wonen, zocht de kerk naar nieuwe manieren om voor wijkbewoners van betekenis te zijn. Namens de landelijke protestantse kerk mocht Bettelies Westerbeek, een jonge theologe uit Utrecht, een ‘nieuwe vorm van kerk-zijn’ ontwikkelen. Op de plek waar dat ruim vijf jaar geleden begon – in een omgebouwde kerkwoning met huiskamer, keuken en langgerekte tuin – vertelt ze wat dat betekent.
Pizza-avonden
‘Ik wilde eerst maar eens de behoeften van wijkbewoners leren kennen. Al gauw bleek dat veel Moerwijkers zich chronisch niet-gehoord voelen. Vooral mensen met schulden en werkloosheid hebben het gevoel dat ze niet op hulp van ambtenaren of woningbouwcorporaties kunnen rekenen. Alsof ze tegen een “systeem van wantrouwen” oplopen waarin ze als verdachten of losers gezien worden. Dat frustreert en voedt ruzies, binnenshuis en in de wijk. Met Geloven in Moerwijk, want zo heet de pioniersplek officieel, proberen we het geloof in onszelf en elkaar te herwinnen met oprechte aandacht voor elkaar. In ons logo staat “huis, tuin en keuken = kerk”. Kortom: daar waar we lief en leed delen, zijn we kerk. Er zijn een hoop momenten waarop we elkaar troosten, naar antwoorden zoeken, levenslessen uitwisselen, ruzies uitpraten en vergeving schenken. Dat gebeurt bijvoorbeeld tijdens de pizza-avonden in de kerktuin (waar bewoners ook moestuintjes verzorgen), bij ‘samen vieren’ (lunch met bijbelverhaal en bezinning) of bij Leef, Eet, Deel Diners. Vaak aan tafel dus. En we bouwen feestjes, want die maken het leven lichter. Door zulke activiteiten zijn buurtgenoten elkaar thuis gaan opzoeken.
Nu we wortel geschoten hebben in de buurt, weten we wat Moerwijkers nodig hebben. We zijn een tweede uitdeelpunt van de Voedselbank in Moerwijk gestart en hebben de Moerwijk Coöperatie opgericht. De coöperatie wil Moerwijkers helpen om hun talenten te ontdekken, collectieve buurtondernemingen op te zetten en daardoor een inkomen te verdienen.
Verjaardag
Onze geloofsgemeenschap bestaat uit vijf kernleden die de missie voor ogen houden, twaalf “discipelen” die helpen bij het organiseren van activiteiten, en tal van meelevende buurtbewoners. De mooiste ervaring voor mij als pionier, is als mensen Gods liefde ervaren. Dat gebeurt! Wij noemen buurtgenoten geen leden of cliënten, maar – openlijk – kinderen van God. Als broeders en zusters brengen we liefde en geduld voor elkaar op. Ik denk bijvoorbeeld aan een buurtgenoot die – met teveel drank op – z’n gezin en vrienden geregeld met scheldpartijen belastte. Het is voor hem van levensbelang dat hij weet: ik zit fout, maar gelukkig zijn er mensen die me willen helpen en – na een goed gesprek – vergeven, want ik ben meer voor hen dan een klootzak met een drankprobleem. Deze man hield laatst zijn verjaardag in het bijzijn van tientallen blij ontroerde buurtbewoners. Wat was dat een prachtige viering!
Maar frustraties zijn er ook, bijvoorbeeld als Moerwijkers met wie er een band is opgebouwd plotseling verhuizen of spoorloos verdwijnen. Dat raakt je als broeder, zuster en gemeenschap. Als kernteam zoeken we dan altijd naar de redenen: doen we nog steeds wat het evangelie van ons vraagt, voorzien we als kerk genoeg in de behoeften van buurtbewoners? Van de lessen die we uit dit pionierswerk halen kan de hele kerk leren, niet alleen deze pioniersplek. Onze investering in elkaar is een investering in Christus.
Christenen van mijn generatie vragen zich vaak af wat het betekent om kerk te zijn. Bidden en God danken kan thuis ook, hoor ik soms. Tegen hen zeg ik: kom in Moerwijk wonen, word een naaste voor je buur, steun plaatselijke winkeliers door bij hen je boodschappen te doen. Lang niet iedereen noemt zich christelijk in Moerwijk, maar als gemeenschap zijn we dat zeker. We zijn net één grote, enigszins disfunctionele familie die elkaar met raad en daad bijstaat. Iedere dag en overal, in de geest van Jezus. We zijn kerk in zoverre we in elkaar geloven en voor elkaar zorgen.’
Tekst: Robert Reijns
Dit artikel verscheen in Kerk in Den Haag
Neo de Bono's Blog 